महान् सर्जकको कमलो मन

साहित्यमा नोबेल पुरस्कारप्राप्त प्रथम भारतीय कवि रवीन्द्रनाथ टैगोरको जन्म गरिब र वेश्याहरूको बस्ती उत्तरी कोलकाताको जोरासन्कोमा भयो । त्यही“ उनीहरूको ठूलो हवेली (भवन) थियो । उनी देवेन्द्रनाथ र शारदादेवीका कान्छा छोरा अर्थात् १४औ“ सन्तान थिए । त्यहा“का आमजनता निर्धन भए पनि त्यस ठाउ“बाट साहित्यिक पत्रिका प्रकाशित हुन्थे । शास्त्रीय संगीत र नाट्यकलाको बोलवाला थियो ।हवेलीमा दार्शनिक र समाजसेवीको आवतजावत बाक्लै हुन्थ्यो । रवीन्द्रका जेठा दाजु द्विजेन्द्रनाथ आफै“ पनि दार्शनिक र कवि थिए । अर्का दाजु सत्येन्द्रनाथ सरकारी नोकरी पाउने पहिलो भारतीय थिए भने ज्योतीन्द्रनाथ संगीतकार, कम्पोजिटर र नाटककार थिए । दिदी स्वर्णकुमारी पनि कथाकार थिइन् । रवीन्द्र उर्फ रवि घरमै पढ्थे, दाजु हेमेन्द्रनाथबाट । रविले आठ वर्षकै उमेरमा कविता लेख्न थाले । हवेलीमा आएका पाहुनालाई पढेर सुनाउ“थे । ११ वर्षको उमेरमा व्रतबन्ध गरियो । कपाल खौरेर आश्रम पठाइयो, जहा“ उनले श्लोक घोके, ध्यान गरे । १२ वर्षको उमेरमा बल्ल बाबुस“ग समय बिताउन पाए । कहिले कता–कहिले कता हि“ड्ने देवेन्द्रनाथ एक महिना छुट्टी मनाउन घर पुगेका थिए । बाबुस“गै अमृतसर घुम्न निस्के । गुरुद्वारा गई पूजा गरे । अंगे्रजी र संस्कृत भाषाका पुस्तक पढे । यसै क्रममा ज्योतिष विद्या, बेन्जामिन फ्रेन्कलिन र एडवर्ड गिबनको जीवन, रोमन साम्राज्यको पतनबारेको इतिहास पढ्न भ्याए । त्यसपछि उनीहरू कास्मिरको सीमासित जोडिएको हिमाञ्चल प्रदेशको ७ हजार ५ सय फुटको उचाइमा अवस्थित पहाडी इलाका पुगे । २ महिनापछि कोलकाता फर्के । सन् १८७८ मा रवि १७ वर्षका भए । देवेन्द्रनाथले छोरालाई वकिल बनाउने सोच बनाए र इंग्ल्यान्ड पठाउन खोजे ।
इंग्ल्यान्ड जाने क्रममा रवि मुम्बई गए । त्यहा“ दाजु सत्येन्द्रनाथका साथी दादोबा पांडुरंगकोमा बसे । दादोबाकी छोरी अन्ना तारखड भर्खरै इंग्ल्यान्डबाट फर्केकी थिइन् । उनी रविभन्दा एक वर्षले जेठी अर्थात् १८ वर्षकी थिइन् । प्रगतिशील स्वभावकी मात्र होइन, रूपवती पनि थिइन् । समवर्ती उमेरका दुवैजना चा“डै घनिष्ट बने । रवि उनलाई कविता सुनाउ“थे । उनकै बारेमा कविता रच्थे । अनुभूतिशील अन्ना कविता सुनेर मख्ख पर्थिन् । पछि रविद्वारा रचिएका कविताको अंग्रेजीमा अनुवाद गर्न थालिन् । रविलाई बोलीचालीको अंग्रेजी सिकाउन थालेकी उनलाई आºनो अंग्रेजी नाउ“ ‘अन्ना’ मन पर्दैनथ्यो । एक दिन यसै विषयमा कुरा चल्दै गर्दा रविले उनको नाउ“ अन्नाको हिन्दीकरण गरिदिए– नलिनी (कमल पोखरी) । अन्ना निकै खुसी भइन् । रवि अब नलिनीलाई लिएर गीत रच्न थाले । ‘सुनो नलिनी, खोलो गो आ“खी’ ‘काहे री नलिनी, तु कुम्हलनी’ यसका उदाहरण हुन् । अन्ना उर्फ नलिनी राति पञ्जा लगाएर सुत्थिन् । एक दिन उज्यालो हुन नपाउ“दै रवि उनको शयनकक्षमा कसैले थाहा नपाउनेगरी पसे । नलिनी मस्त निद्रामा थिइन् । उनले नलिनीले चाल नपाउने गरी पञ्जा फुकालेर लुकाइदिए । अनि गीत गुनगुनाउ“दै उठाउन थाले ।
आ“खा उघार्नेबित्तिकै रविलाई सामुन्ने देखिन् । रिसाउनुको साटो मुसुक्क हा“सिन् आङ तन्काइन् । नलिनीको समर्पणभावले कविको मनलाई ब्याकुल बनायो । दुवै हातले अनुहार च्याप्प समाएर नलिनीको ओठ चुमे । नलिनी झन् खुसी भइन् र भनिन्, ‘आजबाट मलाई चुम्ने अधिकार तिमीले पायौ ।’ सोही दिन नलिनीलाई लक्ष्य गरी बंगाली भाषामा कविता लेखे । कविताको भावनानुवाद यस्तो छ, ‘ओई, मेरी नलिनी, लाज–भीनी नलिनी † धेरै नवयुवतीको आ“खामा सौन्दर्य बस्छ, तर तिम्रो आ“खा प्रेमको रंगमा रंगिएको छ । ओई, सुकोमल नलिनी † जहा“ कतै पनि रूपको माधुरी टल्किन्छ, त्यही“ प्रकृतिको सुवास मग्मगाइरहन्छ । त्यही सुगन्ध तिम्रो शरीरको नशा–नशामा डुलिरहेको छ ।’ अर्को एउटा गीतमा उनले लेखे, ‘हे संगीनी, म यसबेला सपनामा हराइरहेको छु, मलाई नब्यु““झाऊ †’ नलिनीसितको प्रेमलाई स्थायित्व दिन ‘नलिनी’ नाटक पनि लेखे । बुढेशकालमा नलिनी प्रकरणको चर्चा गर्ने क्रममा मित्र दिलीपकुमार रायलाई उनले भने, ‘अन्ना, जस्ती केटीलाई मैले जीवनमा कहिल्यै बिर्सन सकिन“ न कहिल्यै उनको आकर्षणलाई उपेक्षाको दृष्टिले हेर्न सक“े । यसपछिको दिन मेरो जीवनमा अनेक खालका घटना घटे, विभिन्न खाले अनुभव बटुले“ तर एउटा कुरा गर्वका साथ भन्न सक्छु, कुनै केटीको प्रेमलाई मैले अवज्ञा गर्ने दृष्टिले हेरिन“–त्यो प्रेमको रूप जस्तोसुकै किन नहोस् ?’ रवि र नलिनीको प्रेम सफल भएन । उनी त्यहा“ करिब ६ महिना बसे । नचाह“दा–नचाह“दै पनि नलिनीलाई छाडेर पानीजहाज चढी लन्डन गए । ब्राइटन स्कुलमा कानुन पढे । त्यहा“ बस्दा अंग्रेजी साहित्यतर्फ रुचि बढ्यो ।
सेक्सपियरको साहित्यबारे मनग्ये अध्ययन गरे । डिग्री नलिईकनै २ वर्षपछि स्वदेश फर्के । ज्योतीन्द्रनाथ (रविका दाजु)ले १९ वर्षको उमेरमा ९ वर्षकी बालिका कादम्बरीदेवीस“ग बिहे गरेका थिए । उनी रविभन्दा २ वर्षले जेठी थिइन् । केटाकेटी उमेरमा बिहे गरेर टैगोर परिवारमा भित्रिएकीले उनी (रवीन्द्र)स“ग खेल्थिन् । उनको साहित्य सिर्जनामा कादम्बरीस“गको बाल्य–प्रेमले ठूलो भूमिका खेलेको छ । कादम्बरी निःसन्तान थिइन् । एकपटक कादम्बरीलाई लिएर ज्योतीन्द्रनाथ कोलकाताबाहिर हि“डे । रविले एकांकीपन महसुस गरे । सा“झपख छतमा ओहोर–दोहोर गर्न थाले । व्याकुल मनमा उनले लेखे, ‘गयो, सबै गयो † हृदयलाई चोट पु¥याएर, कुल्चेर गयो । अब कुरा गर्न, गीत गाउन कोही रहेन । म त्रसित आ“खाले उसलाई हेरिरहे“ तर उसले आफूस“गै लगेन । पुरानो, च्यातिएको र मैलो लुगासरह मलाई ºया“केर गयो ।’ उनले दुःख र निराश मनले अर्को कविता लेखे– ‘असहनीय प्रेम ।’ कविताको भाव थियो, ‘जब शरीरको ढोकामा तिम्रो रूपसित मन जुध्न पुग्छ, तब तिमी मुन्टो बटारिदिन्छौ ।
यति ठूलो ज्यादती (अनुचित व्यवहार) सायद तिमीलाई मन पर्दैन होला । तिमीलाई मेरो त्यो प्रेम मन पर्दैन होला, जुन सम्पूर्ण रूपमा आफूमा हराएर तिमीमा विलीन हुन चाहन्छ । जुन अनन्त र अतृप्त प्यासले मरुभूमिमा डुलिरहेको छ, जहा“ आ“खाबाट अनन्त जलधारा बगिरहेको हुन्छ र दुःखले भरिएको ‘आह’ (व्यथा) खैलाबैला मच्चिरहेको हुन्छ ।’ निकै समयपछि कादम्बरी घर फर्किइन् । रविले उनलाई कविता पढ्न दिए । कविता पढ्दै कादम्बरी धुरुधुरु रोइन् । सन् १८८३ को डिसेम्बर ९ मा रविको बिहे मृणालिनीदेवीस“ग भयो । त्यसबेला उनी २२ वर्षका थिए, तर मृणालिनी ११ वर्षकी मात्र थिइन् । बिहेपछि उनीहरूलाई सत्येन्द्रनाथको घरबाट अन्तै लगेर राखियो । मृणालिनी निकै दुब्ली थिइन्, रूपरंग पनि खासै राम्रो थिएन । निरक्षर थिइन्, लुगा पनि पुरानै खालको लगाउ“थिन् । विवाहपछि भने उनलाई स्कुलमा पढ्न पठाइयो । घरमा पनि रवि आफै“ले पढाउन थाले । पछि मृणालिनी पा“च सन्तानकी आमा बनिन् । दुई सन्तानको भने बाल्यकालमै मृत्यु भयो । कादम्बरीका निम्ति रविको बिहे अप्रत्यासित थियो । अधिकांश समय रविले घरभित्रै बिताउन थालेका कारण आºनो व्यथा सुनिदिने ‘असल साथी’ गुमेको महसुस गरिन् । यसबीच, रविको बिहेको ४ महिनापछि २४ वर्षको उमेरमा सन् १९८४ को अप्रिलमा आत्महत्या गरिन् ।
उनले किन आत्महत्या गरिन्, परिवारका कुनै सदस्यले थाहा पाएनन्, रविलेबाहेक । तर, उनले पनि कारण कसैलाई भनेनन् । कादम्बरीको निधनले रविको मन छियाछिया भयो । निराश र एकान्तप्रिय बने । धेरै समयसम्म साहित्य सिर्जना ठप्प भयो । पछि उनलाई सम्झ“दै ‘पुष्पाञ्जली’ मा लेखे, ‘ऊस“ग मेरो जीवनको कैयौ“ बिहानी, दिवा, सा“झ एकात्मकभावले बितेको छ । कैयौ“ वसन्त, वर्षा र शरद ऋतु दुवैको आत्माको अकाट्य साक्षी बनेका छन् । कैयौ“ स्नेह उसबाट पाएको छु, कैयौ“ खेल हामीले मिलेर खेलेका छौ“, मेरो जीवनको सयौ“ घटनाको साझेदार बनेर हरेक पल ऊ मस“ग रहेकी छ । फेरि पनि मेरो जीवनमा कतिपय दिन, कतिपय रात विचित्र रहस्य लिएर आउनेछ, तर अहो † ऊविना आएका सबै शून्यमा सुस्केरा हालेर बस्नेछन् ।’ २३ वर्षपछि उनले एकपटक कादम्बरीलाई सम्झेर आºनो साथी अभिया चक्रवर्तीलाई लेखे, ‘त्यो बेला म तिम्रै उमेरको थिए“ । मैले बज्रपात सहनुप¥यो । म निकै दुःखी भए“ । मेरो एकदम नजिकको नातेदारले आत्महत्या ग¥यो । बाल्यकालदेखि नै ऊ मेरो जीवनको आधार बन्दै आइरहेको थियो । उसको अप्रत्यासित मृत्युले म उभिएको जमिन धसियो र आकाश पूर्णतः अ“ध्यारो भयो । मेरो ब्रह्माण्ड पूर्णरूपमा रित्तियो, जीवन खल्लो बन्यो ।’ रविले कादम्बरीलाई सम्झेर थुप्रै साहित्य सिर्जना गरेका छन् । ‘चुन्दुलाल’ कथामा पनि मुख्य पात्र चारुलतालाई एक्लो विवाहिता बुद्धिमानी नारी देखाइएको छ ।चलचित्र जगत्का महान् निर्देशक सत्यजित रायले सोही कथामा आधारित रहेर पछि चलचित्र ‘चारुलता’ बनाए । ऋतुपर्ण घोषद्वारा निर्मित ‘चा“दनीबार’ कादम्बरीमा आधारित रवीन्द्रनाथ टैगोरको कथानक चलचित्र हो । स्वामी विवेकानन्दले समेत रवीन्द्रनाथको भाउजूसितको सम्बन्धलाई स्विकारेका छन् । प्रायः सबै भारतीय साहित्यिक समालोचकले उनको साहित्य सिर्जना कादम्बरीद्वारा पे्ररित भएको बताउने गरेका छन् । उनले जीवनको उत्तराद्र्धमा फेरि पनि मर्मस्पर्शी भावले लेखेका छन्, ‘म लामो–लामो घा“से मैदानबाट हि“ड्दै थिए“ । कसैको आवाज पछाडिबाट सुने“ । ऊ भन्दै थियो, ‘हेर, मलाई चिन्छौ ?’ मैले फर्केर जवाफ दिए“, ‘अह“, मलाई सम्झना छैन ।’ उसले फेरि भन्यो, ‘म तिम्रो पहिलो दुःख हु“, जोस“ग तिमीले युवाकालमा भेट्यौ ।’ उसको आ“खा बिहानीको किरणजस्तो चम्किरहेको थियो । मैले सोधे“–‘के तिमीले तिम्रो आ“सुबाट मुक्ति पाइसकेको हो ?’ ऊ मुसुक्क हा“स्यो मात्र, केही बोलेन । उसले फुसफुसाएर भन्यो, ‘एकपटक तिमीले भनेका थियौ, आºनो दुःखलाई सदा हृदयमा सजाएर राख्नेछु ।’ मैले लाज मान्दै जवाफ फर्काए“, ‘हो, समय बित्दै गएपछि मैले बिर्सिन थाले“ ।’ मैले उसको हात समाए“ र भने“, ‘तर, तिमी निकै बदलिसकेका छौ ।’ उसले अन्त्यमा भन्यो, ‘त्यो कस्तो दुःख हो, जुन अहिले शान्तिमा फेरिएको छ ।’ कादम्बरीको असामयिक निधनपछि दुःखी मन बोकेर रवीन्द्र लन्डन गए । पत्नी, छोराछोरीलाई पनि त्यही“ बोलाए । ४ वर्षपछि स्वदेश फर्के । महाराष्ट्रको शोलापुरमा गई जमिनदारी गरे । त्यही“ बसेरै धेरै कविता, लघु कथा लेखे । यसअवधिका प्रायः सबै लेखनमा बंगाली जनजीवनको झा“की प्रस्तुत गरिएका छन् । सन् १८९१ मा शान्ति निकेतनमा गई बस्न थाले । सन् १९१२ मा नोबेल पुरस्कार ग्रहण गरे । त्यसपछि उनका धेरै जीवन विदेशमै घुमेर बित्यो । जापान, अमेरिका, थाइल्यान्ड, डेनमार्क, जर्मनी, स्विटजरल्यान्ड, पेरु, अर्जेन्टिना, मेक्सिको, इटली, इन्डोनेसिया, सिंगापुर र मलेसिया घुमे । मुसोलिनी, अल्वर्ट आइन्स्टाइन, रोबर्ट फ्रस्ट, थोमसमान, एचजी वेल्स आदिलाई भेटे । साम्राज्यवाद, फासीवाद, र छुवाछूत प्रथाको विरोध गरे । सन् १९३७ आइपुग्दानपुग्दै बिरामी परे । सालको अन्तिम पुग्दा होस गुम्यो । ८० वर्षको उमेरमा सन् १९४१ को अगस्त ७ मा जन्मेकै घरमा प्राण त्यागे ।

चट्याङ के हो

चट्याङ के हो ? मानिसहरू चट्याङ पर्दा फलाम जस्तो चीज झर्छ भन्छन् के यो सत्य हो ?(थाहा पाउन पुरा पढ्नुस् )

एड्मिन आर्डनिकेट/बिज्ञान तथा प्रविधी

चट्याङ भनेको एक प्रकारको विद्युतीय चार्ज हो । वास्तवमा वायुमण्डलको सबैभन्दा तल्लो तह ट्रोपोस्फेयरमा धनात्मक र ऋणात्मक चार्ज भएका बादलहरूबीचको घर्षण तथा तिनीहरूबीचको विकर्षण र खण्डीकरणका कारण ठूलो शक्ति उत्पत्र हुन्छ । जसबाट ताप, प्रकाश र ध्वनि वा गर्जन एकैसाथ निस्कन्छ । त्यसलाई हामी बिजुली चम्किएको, गर्जिएको वा चट्याङ परेको भनेर बुझ्छौँ ।तर यसरी एकैसाथ ताप,प्रकाश अनि ध्वनी निस्कने भएपनि बिजुली चम्किएको केही छिन पछि मात्र गर्जन सुनिन्छ । कारण प्रकाशको गति ध्वनीको गतिभन्दा बढी हुन्छ यानकी प्रकाश ध्वनीभन्दा चाँडो दुगुर्छ ।
उदाहरणको लागि यदी तपाई रुख काट्दाको समयमा रुख काटेको ठाँउ नजिकै हुनुहुन्छ भने बन्चरोले रुखमा हानेकै समयमा ठ्याङ गरेको आवाज सुन्न सक्नुहुन्छ तर यदी तपाई अर्को डाँडा जहाँबाट रुख काटेको देखिन्छ,अनि हेर्नुस् बन्चरोले रुखमा हानेको केही बेरमा मात्र ठ्याङ गरेको सुनिन्छ ।

अव फेरा चट्याङ तिरनै लागौँ ।यसरी विपरीत
चार्जभएका बादलहरूबीचको प्रतिक्रिया वा घर्षणबाट हजारौँ डिग्री सेल्सियससम्म ताप उत्पत्र हुन्छ । सामान्य चट्याङको विद्यु त्शक्तिसमेत एक अर्ब भोल्टसम्मको हुन्छ । बिजुली चम्कँदा उत्पत्र हुने ताप शक्ति सूर्यको सतहको तापक्रमभन्दा पाँच गुणा बढी हुन्छ । त्यो ठूलो तापीय र विद्युत् शक्तिको केही हिस्सा पृथ्वीसम्म आइपुग्यो भने पनि त्यसले ठूलो क्षति पुर्याउँछ ।

क्युमुलोनिम्बस नामको जलवाष्पयुक्त बादल नै चट्याङको मुख्य कारण हो । यसमा प्रसस्त मात्रामा विपरीत विद्युतीय ध्रुवको निर्माणमा भने हावाहुरी, सौर्य विकिरण, जलचक्रको प्रक्रिया, आद्रताजस्ता प्रक्रियाले सहयोग पुर्याउँछन् । वाष्पीकरणका कारण जब ऊष्ण र आद्र हावा जोडसाथ माथि जान्छ र सेलाउँदै क्युमुलोनिम्बस बादल बन्छ । चट्याङ यही बादलबाट निस्कने ऊर्जाको उपज हो । यो वायुमण्डलमा देखिने बिजुलीको धार हो ।

चट्याङका बेला फलाम, मुसल वा त्यस्तै कुनै पदार्थ (जसलाई सामान्य बोलीचालीमा 'बज्र' भनिन्छ।) आकाशबाट झर्छ भत्रे परम्परागत सोचाइ हाम्रो गाउँघरमा छ, तर त्यस्तो धारणा सत्य होइन । चट्याङ पर्दा कुनै पदार्थ पृथ्वीमा खस्ने नभई ठूलो परिमाणको विद्युत् र तापशक्ति पृथ्वीमा आउँछ जसले सामुत्रेको जुनसुकै चिजलाई पनि नष्ट गर्न सक्छ । मोर्डन इन्स्टिट्युसन अफ एस्ट्रोनोमिकल साइन्स एण्ड रिसर्च सेन्टरको अनुसार ठुलो परिमाणको बिद्यु त्बहन कुनै माध्यमको आवश्यकता पर्दैन तर बहनको क्रममा बाटोमा भेटीएका माध्यमको भने यसले उपयोग गर्छ ।फलस्वरुप यसको प्रत्यक्ष असर प्राय ठुलाठुला रुख
मा पर्छ। बिद्युत् बगेको रुखले ठुलो परिमाणको बिद्युत् परिबहन सहन नसक्ने हुनाले यो चिरा पर्छ वा फुट्छ । चट्याङले जमिन जोत्ने धारणा भने
केही हदसम्म सत्य हो । चट्याङ सँगै आएको बिद्युत् शक्ति जमिनमा प्रवेश गर्ने क्रममा जमिनको सतहमा पृथ्वीमा भएको चार्ज र चट्याङको बिद्युतीय चार्जसँग प्रतिक्रिया हुन्छ र जमिनको थोरै सतही क्षेत्रफलमा उथलपुथल मच्चिन्छ र जमिन च्यात्तिएर चिरा पर्छ ।

माथी मैले पृथ्वीमा पनि चार्ज हुन्छ भनें । अब तपाइको मनमा जिज्ञासा उठ्न सक्छकी कस्तो चार्ज हुन्छ भनेर । पृथ्वीको दुई चुम्वकीय ध्रुव, दक्षिणी र उत्तरी ध्रुवको कारणले चार्ज उत्पादन भईरहेको हुन्छ । जव बिजुली चम्कन्छ तब पृथ्वीमा बहिरहेको चार्ज र चट्याङको बिद्युतीय चार्जको बीचमा आकर्षण पैदा हुन्छ । यसैकारण चट्याङ पर्दाको बिजुली उँभो नगइ जमिन तिरनै
आउने गर्छ । सामान्यतया हावाहुरी, घना वर्षा वा हिमपातसँगै चट्याङ पर्छ,
तर पनि कहिलेकाही वर्षापूर्व वा वर्षा नभै पनि चट्याङ पर्छ 

साथी जानी राखे आफ्नो लागि........................!

१. खाना खाँदै गरेको तस्वीरः खाना वा खाजा खाँदै गरेको तस्वीर फेसबुकमा राख्नु राम्रो होईन । किनकी यसले तपाईले खाने खानाका स्तर, तपाईको खाना खाने शैली र सम्बन्धलाई पर्दाफास गर्छ जुन आवश्यक छैन त्यो नितान्त तपाईको निजी कुरा हो ।
२. रिलेशनशिप स्टाटसः तपाई फेसबुकमा बारम्बार रिलेशनशिप स्टाटस नबदल्नुस् जसले तपाईलाई प्रत्यक्ष चिन्ने फेसबुकका साथीहरुले तपाईको छविमाथि प्रश्न चिन्ह खडा गर्न सक्छन् ।
३. जुत्ता, चप्पलको तस्वीरः साथीहरुलाई जुत्ता चप्पल हेर्ने रहर हुन्न यसले तपाईको व्यक्तित्वमाथि नै प्रश्न चिन्ह खडा गर्छ ।
४. कसैलाई तनाव दिने सन्देशः आम समस्याका सन्देश पनि फेसबुकमा दिनु राम्रो होईन । कतिपयले तनावबाट मुक्त हुन पनि फेसबुक प्रयोग गर्ने गर्छन् । तपाईको आम समस्याको सन्देशले झन उनीहरुलाई कमजोर बनाउँछ ।
५. शोक सन्देशः तपाई फेसबुकबाटै समवेदना दिन थाल्नु भयो भने तपाईको मानवीय संबेदना माथि प्रश्न उठाँछन साथिहरुले । किनकी जसलाई समवेदना दिनु पर्ने हो उसले यो फेसबुकको वाल हेरेर बसेको हुँदैन ।
६. इन्टरनेट भाषाः इन्टरनेटमा बढी प्रयोग हुने लोल, याप, जस्ता नबुझिने खालका भाषा प्रयोग नगर्नुस् तपाईका साथीहरुले यो भाषा बुझेनन् भने फेसबुकबाटै अनफ्रेन्ड गरि दिन्छन् तपाईलाई ।
७. धेरै तस्वीरः धेरै तस्वीरले तपाईलाई स्वेच्छाचारी सावित गर्न सक्छ र घमण्डी पनि त्यसैले धेरै तस्वीर नहाल्नुस ।
८. फेसबुकलाई व्यक्तिगत डायरीः फेसबुकमा म कहाँ छु, भात खाँदै छु, अहिले अफिस, अहिले रुम, म साथीको घरमा छु, बिहान देखी यो यो बस्तु खाएँ भने र फेसबुकमा अपलोड गरिरहनु राम्रो होईन ।
९. आफ्नो बारेमा बढाई चढाईः यसले तपाईलाई सिधै स्वघोशित घमण्डीको उपमा भिराउँछ ।
१०. ऐना अगाडीको तस्वीरः ऐना अगाडी उभिएर आँफै खिचेको तस्वीर फेसबुकमा नहाल्नुस यसले तपाईको पहुँच र हैसियतको खिल्ली उडाउँछ ।

मोबाइल बाट फ्री मा SMS पठाउने Software

एड्मिन आर्डनिकेट/साईबर संगम

एउटा मोबाइलबाट अर्को मोबाइलमा लिखित सन्देश - (एसएमएस) पठाउन अब खर्च नलाग्न सक्छ किनभने हालै एउटा सफ्टवेयरको विकास भएको छ जसको माध्यमवाट निःशुल्क एसएमएस पठाउन सकिन्छ। भारतीयमूलका सवीर भाटियाको कम्पनी
ज्याक्सटर इंकले उक्त सफ्टवेयर हालै सार्वजनिक गरेको हो।

सन् १९९६ मा ज्याक स्मिथसँग मिलेर
भाटियाले हटमेल बनाएका थिए। पछि उक्त हटमेल
बिल गेट्सको कम्पनी माइक्रोसफ्टलाई बेचिएको थियो। तिनै भाटियाले मोबाइलको संसारमा नयाँ
क्रान्ति ल्याएका हुन्। निःशुल्क एसएमएस पठाउन मिल्ने 'ज्याक्स्टर एसएमएस' नामको उक्त सफ्टवेयर हालै मुम्बईमा सार्वजनिक गरियो।

निःशुल्क एसएमएसको विकासलाई मोबाइल सेवा प्रदायक कम्पनीले कसरी लिनेछन्, यो अर्कै कुरा हो।
यद्दपि ज्याक्सटर एसएमएसले विश्वका करिब दुई सय देशका सेवाग्राहीलाई प्रभावित बनाउनेछ। ज्याक्सटर एसएमएस कुनै पनि मोबाइल फोनमा प्राप्त गर्न सकिनेछ। सन्देश प्राप्त गर्ने मोबाइलधनीसँग यो सफ्टवेयर हुन आवश्यक छैन। त्यसो त यो यस्तो सफ्टवेयर हो, जसका लागि प्रयोगकर्ताले कुनै इन्टरनेट एप्लिकेसन डाउनलोड गरिरहनु पर्दैन।

आइफोन, एन्ड्रोइड, ब्ल्याकबेरी जस्ता मोबाइल
प्लेटर्फममा यो सफ्टवेयर सजिलै डाउनलोड गर्न सकिन्छ। भाटियाले भनेका छन्- '१५ वर्षअघि हामीले विश्वलाई हटमेल उपहार दिएका थियौं, आज ज्याक्सटर एसएमएस दिँदैछौं।'

यो sotware download गर्न चाहनुहुन्छ भने
आफ्नो मोबाइलको internet browser मा गएर

http://www.jaxtrsms.com/download.html

type गरि download गर्न सक्नु हुनेछ |

गीतहरुबाट Vocal हटाएर म्युजिक Track मात्र बनाउने Software

आफुले चाहेको गीतको Vocal हटाएर musical Track मात्र बनाउनका साथसाथै अरु पनि धेरै म्युजिकल effect दिन मिल्ने यो software फ्रीमा उपलब्छ छ । full Stereo Sound मा भएको गीतको यो software को मद्घतले Vocal लाई Reduce गरेर
म्युजिक ट्र्याक मात्र बज्ने बनाउन सकिन्छ । हुन त एक पटक म्युजिक र भोकल मिक्स भई सकेको ट्र्याकबाट भोकल मात्र १००% हटाउन त सकिदैन
तर यस्ता केही software
हरुको मद्घतले १००% नभए पनि ८०-९०% सम्म हटाउन भने सकिन्छ । software हरुको बजारमा यस्ता धेरै software उपलब्ध भए पनि फ्रीमा उपलब्ध AudioCity नामक software को मद्घत बाट कसरी Stereo sound मा भएको गीत बाट vocal लाई हटाउने त भन्ने बारे चर्चा गरौ ।

१) सर्वप्रथम यो software आफ्नो कम्प्युटरमा download गरेर install गरौं ।
Software डाउनलोड गर्न
www.box.net/shared/dgugsly3z3
यहाँ क्लिक गर्नुहोला

२) अब Ctrl+I अथवा माथिको मेनु बारमा भएको Project मा क्लिक गरेर
Import Audio गरौ र भोकल हटाउनु पर्ने गीतको location दिएर open मा क्लिक गरौ ।

३) तल देखिएको म्युजिक ट्र्याकको बाँया तिरको drop down list मा क्लिक गरेर "Split Stereo
Track" मा क्लिक गरौ ।

४) त्यहा अब दुईवटा छुट्टा छुट्टै ट्र्याकहरु देखिन्छन त्यसमध्य तलको ट्र्याकलाई सेलेक्ट गरौ त्यसको लागि ट्र्याकको drop down list को तल क्लिक गरौ ।

५) तलको ट्र्याक सेलेक्ट भई सके पछि माथिको मेनु
बारमा भएको Effect मा क्लिक गरेर देखिएको list मा Invert लाई छान्नुहोस् (क्लिक गर्नुहोस्) ।

६) अब तल देखिएको दुबै ट्र्याकको drop down list मा क्लिक गरेर mono गरिदिनुहोस् ।

७) play बटन क्लिक गरेर अब गीत सुन्नुहोस् त तपाईंको गीतको भोकल
८०% देखी ९०% हटिसकेको हुनेछ ।

८) अब उक्त ट्र्याकलाई save गर्न file मेनुमा गएर Export As MP3 गर्नुहोस् र location दिएर save गर्नुहोस् ।

(MP3 मा Export गर्दा software ले "Lame..." नामक codec माग्न सक्छ,
उक्त Codec download गर्न
www.box.net/shared/q1mxf0tbz1
यहाँ क्लिक गर्नुहोस्)

codec download गरिसकेपछि install गर्दा location program files भित्रको Audio City लाई दिनुहोस् । )

यस्तै गीतको Vocal Reduce गरेर सुन्न मिल्ने player हरु पनि पाईन्छन त्यस मध्य केही राम्रा player

१) KaraFun
Download Link:
www.karafun.com/down/karafun_setup.exe

२) Karoake Anything
Download Link:
www.karaokeanything.com/download/karaokeanythingSetup.exe

जमिनमा बसेर खाना खानुका फाइदाहरू

अहिलेको आधुनिक समयले हाम्रो दिनचर्यालाई धेरै नै परिवर्तन गरिसकेको छ । हामीले गर्ने हरेक कामको तरिकाहरू फरक हुँदै गएका छन् । यस्तै हाम्रो खाना खाने तरिका पनि बदलिएको छ । हामी अहिले डाइनिङ टेबलमा बसेर खाना खान रूचाउँछौ । हामी पहिले जमिनमा पलेटी कसेर खाना खाने गर्थ्यौ । यसरी जमिनमा बसेर खाना खाँदा हाम्रो शरिरलाई फाइदा गर्ने कुरा स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूले बताउन थालेका छन् ।
यदी जमिनमा बसेर खाना खाने हो भने धेरै फाइदाहरू हुने उनीहरूको दावी छ । जमिनमा बसेर खाना खाँदा एक विशेष योगाशनमा हामी बस्ने गर्छौ जसलाई सुखासन भनिन्छ । सुखासन पद्माशनको एक रूप हो । सुखासनमा बस्दा पद्माशनमा बस्दा हुने फाइदाहरू नै हुने योगा गुरूहरू बताउँछन् ।
जमिनमा बसेर खाना खाँदा के-के फाइदा हुन्छन् त:
- जमिनमा बसेर खाना खाँदा सहज रूपमा खाना खान सकिन्छ
- जमिनमा सुखासनमा बसेर खाना खाँदा मनको एकाग्रतामा बृद्धि हुन्छ
- सुखाशनले शरिरभरी समान रूपले रक्तसञ्चार गर्न मद्धत गर्छ
- यो आशनमा बस्दा मानसिक तनावबाट पनि मुक्ति पाउनुका साथै मनमा सकारात्मक विचार आउछन्
- यसले हाम्रो छाती र खुट्टालाई बलियो बनाउँछ
- यसरी बसेर खाँदा मोटोपन, अपच, कब्जियत, एसिडिटी तथा अन्य केही पेट सम्बन्धी बिमारीलाई पनि केही कम गर्छ ।

दिमागबारेका केही रोचक तथ्य

मस्तिष्क मानव सरीरको सबैभन्दा महत्वपूर्ण अंग हो । मस्तिष्कबाटै सबै क्रियाकलाप निर्देशित हुन्छन् र मस्तिष्कले नै सरीरका सबै प्रणालीहरु संचालन गरेको हुन्छ ।

मस्तिष्क निकै नै संवेदनशील अंग हो र यसमा हुने गडबडीले शारीरिक तथा मानसिक समस्या पैदा गर्छ । मस्तिष्क निकै महत्वपूर्ण अंग हो भन्नेबारेमा त हामी सबैलाई थाहा छ । तर मस्तिष्कको बनाबट तथा कार्यका विषयमा केही रोचक तथा पत्याउनै नसकिने खालका तथ्यहरु भने जानकारी नहुन सक्छ ।

त्यसैले सोही जानकारीका लागि हामीले यहाँ केही तथ्यहरु प्रस्तुत गरेका छौँ ।१. कहिलेकाहीँ टाउको दुख्यो वा तनाव भयो भने मस्तिष्क वा दिमाग नै दुख्यो कि भन्ने भान पर्छ । तर खास कुरो के हो भने मस्तिष्क कहिल्यैपनि दुख्दैन । सरीरका अरु भागमा चोटपटक लाग्दा दुखाइ महसुस हुन्छ यसको कारण ती अंगहरुमा दुखाइको चेतना ग्रहण गर्ने रिसेप्टर हुन्छन् । तर मस्तिष्क कोषमा त्यस्ता रिसेप्टर हुँदैनन् । अर्थात् अरु अंगको दुखाइको चेतना दिने मस्तिष्कले आफ्नै दुखाइ भने थाहा पाउँदैन ।

२. मस्तिष्कमा यतिधेरै रक्तनली हुन्छन् की सबै रक्तनलीको लम्बाइ जोड्ने हो भने १ लाख माइल हुन्छ । यो सँगै मस्तिष्कमा खरबौँ न्युरोन हुन्छन् । मस्तिष्कले हाम्रो सरीरको १७ प्रतिशत उर्जा खपत गरेको हुन्छ भने २० प्रतिशत अक्सिजन खपत गरेको हुन्छ ।

३.मानिस ननिदाएको बेला मस्तिष्कबाट १० देखि २३ वाट उर्जा निस्किरहेको हुन्छ । यो उर्जा यतिधेरै हो की त्यो बिजुलीको बल्ब बाल्न समेत पर्याप्त हुन्छ ।

४. महिलाको मस्तिष्क भन्दा पुरुषको मस्तिष्क १० प्रतिशत ठूलो हुन्छ । तर सानो भएपनि महिलाको मस्तिष्कमा पुरुषको भन्दा बढि न्युरोन हुन्छन् र महिलाको मस्तिष्क पुरुषको भन्दा बढि कामकाजी वा सक्रिय हुन्छ । महिलाको मस्तिष्कको बायाँ भाग बढि सक्रिय हुन्छ भने पुरुषको दाहिने भाग । सोही कारण महिला बढि संवेदनशील हुन्छन् भने पुरुष तर्कशील ।

५. निदाएको बेला मानिसको दिमाग झनै सक्रिय हुन्छ । सपनामा मानिसको मस्तिष्क उति नै सक्रिय हुन्छ जति विपनामा सो काम गर्दा मस्तिष्क सक्रिय हुन्थ्यो । सामान्य ज्ञान तथा आइक्यूमा राम्रो ज्ञान हुने तथा रुची राख्ने मानिसले बढि सपना देख्छ ।

६. मानिस किन हाँस्छ भन्ने कुरा उसलाई पनि थाहा हुँदैन । मान्छे चाहेर मात्रै हाँस्न सक्दैन । हाँस्ने भने कुरा मस्तिष्कले आफै नियन्त्रित गर्ने काम हो । मान्छे केबल रमाइला कुरा सुनेर मात्र हाँसेको हुँदैन । ४ महिनाको बच्चाले हामीले भनेका कुरा तथा गरेको इशारा बुझ्दैन तरपनि एक्लैएक्लै मुस्कुराउँछ ।

७. मस्तिष्क ठूलो हुँदैमा मान्छे बढि अब्बल हुन्छ भन्ने कुरा गलत हो । अल्बर्ट आइन्सटाइनको मस्तिष्कको तौल केबल १२३० ग्राम थियो जब की पुरुषहरुको मस्तिष्कको औषत तौल १४ सय ग्राम हुन्छ । कतिपयले भने मानिसकेा टाउको जतिठूलो भयो मान्छे उति नै अब्बल हुने बताउँछन् ।