सामान्यज्ञान (सौर्य परिवार)

सौर्य परिवार
 १६६ ज्ञात उपग्रह
 यम २००६ मा ग्रहको सुचिवाट हाटाईयो
 सुर्य
 औषत तापक्रम ः १०,००० फरेनहाईट
 सुर्यको वजन सौर्य परिवारको सवै ग्रहहरुको भन्दा ७४० गुणा ठुलो छ ।
 सुर्यको प्रकास पृथ्वीकोमा आउन ८ मिनेट २० सेकेण्ड लाग्छ ।
 सूर्यमा हाईड्रोजन, हिलियम, अक्सिजन, फलाम, कार्वन, नाईट्रोजन, म्याग्नेसियम, आल्मुनियम, आदि तत्व हुन्छन् ।

(१) बुध
 सूर्यवाट सवैभन्दा नजिक रहेको ग्रह ।
 सुर्यवाट यसको दुरि ५७६ लाख किमी
 यसको व्यास ४,८५१ कि मी
 यसको दुई तिहाई भाग सूर्यतिर फर्किएको छ ।
 तापक्रम ः सुर्यतर्फ ४००० डिग्री सेन्ट्रीग्रट र सूर्यको प्रकाश शिधा नपर्ने भागमा २७३ डिग्री सेन्ट्रिीगेट हुन्छ ।
 परिक्रमा समय कक्ष ः ८८ दिन (सूर्यको)
 वायुमण्डल र उपग्रह छैन
 परिक्रमा अक्षमा ः ५८.६५ दिन

(२) शुक्र
 यो ग्रहलाई पहिले रहस्यमय उपग्रह पनि भनिन्थ्यो ।
 यो ग्रहको तापक्रम ४०० डिग्री सेन्ट्रिगेट सम्म पुग्छ ।
 यो ग्रहमा बढीमात्रामा कार्वनडाईअक्साईड ग्यास पाईन्छ ।
 यो ग्रह सूर्यवाट १०७५ कि मी टाढा छ ।
 यसको सतहको व्यास १२०३५ कि मी छ । ।
 यो ग्रह रातो रङको देखिन्छ ।
 यो ग्रहलाई आफ्नो अक्षमा घुम्नलाई २४३ दिन लाग्छ भने सुर्यको परिक्रमा गर्न २२५ दिन लाग्छ ।
 यो ग्रह पृथ्वीवाट अध्ययन÷अनुसन्धान गरियको पहिलो ग्रह हो ।
 संयुक्त राज्य अमेरिकाको अन्तरिक्षयान ‘‘मेरिनर २ ‘‘ ले सन १९६२ मा शुक्रको यात्रा गरेको थियो ।

(३) पृथ्वी
 यो ग्रह मात्र प्राणीको विकाश भएको पाईन्छ ।
 यो ग्रह सुर्यवाट दुरिका दृष्टिले तेस्रो र आठओटा ग्रहहरुमध्ये चौथो ठुलो ग्रह मानिन्छ ।
 यो ग्रहको कुल भु भाग मध्ये ७१ प्रतिशत भाग पानीले ढाकेको छ भने २९ प्रतिशत जमिनले ।
 यस ग्रहले सुर्यको परिक्रम ागर्न ३६५ दिन ५ घण्टा ४८ सेकेण्ड लगाउँछ ।
 उपग्रह ः चन्द्रमा
 यस ग्रहले आफ्नो अक्षमा एक चक्कर लगाउन २३ घण्टा ५६ मिनेछ ४.०९ सेकेण्ड लगाउँछ । जसलाई सौर्य दिन भनिन्छ ।
 सूर्यसम्मको दुरि १४ करोड ८८ लाख कि मी टाढा छ ।
(४) मंगल
 यो ग्रह सुर्यको परिक्रमा गर्न ६८७ दिन लगाउँछ ।
 सुर्यवाट यस ग्रहको दुरी २३०० लाख कि मी टाढा छ ।
 यस ग्रहले आफ्नो अक्षमा एक चक्कर लगाउन २४ घण्टा ३७ मिनेट २२ सेकेण्ड लाग्छ ।
 यसको व्यास ६,७४२ कि मी छ ।
 यसका फावोस र डिमोस गरी २ वटा उपग्रह छन् ।
 यसलाई रातो ग्रह पनि भनिन्छ ।
(५) बृहस्पति
 यस ग्रहलाई ग्रहको राजा पनि भनिन्छ ।
 यस ग्रहका ६३ वटा उपग्रहहरु हालसम्म पत्ता लागेका छन् ।
 ११,३०,०४० कि मी व्यास भएको यो ग्रह पृथ्वी भन्दा ३१८ गुणा ठुलो छ ।
 यस ग्रहले आफ्नो अक्षमा १ चक्कर लगाउन ९ घण्टा ५५ मिनेट ३० सेकेण्ड लगाउँछ अर्थात ९ घण्टा ५० मिनेटको १ दिन हुन्छ ।
 यसको वायुमण्डलमा हाईड्रोजन, हिलियम, मिथेन, एमोनिया, आदि ग्याँस रहेको अनुमान गरिएको छ ।
 सुर्यवाट यस ग्रहको दुरि ७७ करोड ८० लाख कि मी छ ।
 यो ग्रहले सुर्यको परिक्रमा गर्न ११.८६ वर्ष लगाँउछ ।
(६) शनी
 यो ग्रहको व्यास १,१५,८११ कि मी रहेको छ ।
 यो ग्रहको ६० ओटा उपग्रहहरु छन् । टिटान सवैभन्दा ठुलो उपग्रह हो ।
 यस ग्रहले सुर्यको परिक्रम ागर्न २९.४६ वर्ष लगाउँछ ।
 यस ग्रहलाई पहेँलो ग्रहको नामले चिनिन्छ ।
 यस ग्रहलाई तापक्रम माईनस १५३ डिग्री सेन्टिग्रट रहेको छ ।
 यो ग्रहको वायुमण्डलीय घेराले घेरिएको छ । रिङ भएको यो ग्रह चित्रमा हेर्दा बढि आकर्षक देखिन्छि ।
 यो ग्रह सुर्यवाट १४०० लाख कि मी टाढा रहेको छ ।
 यो ग्रहले आफ्नो अक्षमा १ फन्को लगाउन १० घण्टा ३० मिनेट लगाउँछ ।
 यस ग्रहको वायुमण्डलमा एमोनिया, मिथेन, आदी ग्याँस रहेको अनुमान गरिएको छ ।
(७) अरुण
 यो ग्रह सूर्यवाट २९,००० लाख कि मी को दुरीमा छ ।
 यो ग्रहले सुर्यको परिक्रमा गर्न ८४ वर्ष लगाउँछ ।
 यो ग्रहको व्यास ५०,४४१ कि मी छ ।
 यस ग्रहले १७ घण्टा १४ मिनेट २४ सेकेण्डमा अक्षमा एक फन्को लगाउँछ ।
 यसको वायुमण्डलमा बढीमात्रामा मिथेन ग्याँस पाईन्छ ।
 यो ग्रहको २७ वटा उपग्रह छन् ।
 यो ग्रहको तापक्रम माईनस १८४ डिग्री सेन्टिग्रट सम्म हुन्छ ।
 यस ग्रहलाई असफल तारा उपनामले समेत चिनिन्छ ।
(८) वरुण
 यो ग्रह सुर्यवाट सवैभन्दा टाढा रहेको छ ।
 यो ग्रहको रङ आकासे निलो रङको छ ।
 यस ग्रहका १३ वटा उपग्रह छन् ।
 यो ग्रहले सुर्यलाई १६४ बर्षमा परिक्रमा गर्छ ।
 यो ग्रहको व्यास ४८,९७३ कि मी रहेको छ ।
 यो ग्रहले आफ्नो अक्षमा १ चक्कर लगाउन १६ घण्टा ६ मिनेट ३६ सेकेण्ड लगाउँछ ।
 यस गह्रको वायुमण्डल मिथेन ग्याँसले भरिएको छ । यस ग्रहको सतहको तापक्रम माईनस १७९ डिग्री सेन्ट्रिगेड रहेको छ ।
 वृहस्पति र सनि ग्रहले जस्तै वरुणले पनि सुर्यवाट प्राप्त उर्जा भन्दा वढि उर्जा उत्सर्जन गर्दछ ।
 सन् १८४८ मा सुरु गरेर सन् २०११ मा यसले सुर्यको १ पटक परिक्रमा ग¥यो ।